W dzisiejszych czasach coraz więcej kierowców szuka samochodów z napędem na cztery koła. Jedną z najpopularniejszych technologii jest tutaj napęd 4x4 z przekładnią rozdzielczą, zwany też AWD (All Wheel Drive). W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej, czym dokładnie jest AWD, jak działa i jakie ma zalety w porównaniu do klasycznego napędu 4x4.
Czym jest napęd 4x4 z przekładnią rozdzielczą?
Napęd AWD to układ napędowy, w którym moc silnika przekazywana jest na wszystkie koła pojazdu za pomocą skrzyni rozdzielczej. Dzięki temu koła poruszają się z taką samą prędkością, co zapewnia dobrą trakcję i przyczepność niezależnie od warunków. W przeciwieństwie do klasycznego napędu 4x4, gdzie kierowca ręcznie załącza napęd na obie osie, system AWD działa automatycznie i stale rozdziela moment obrotowy pomiędzy przednią i tylną oś.
Skrzynia rozdzielcza w AWD przekazuje więcej mocy na tę oś, która w danym momencie ma lepszą przyczepność. Dzięki temu auto zyskuje lepszą kontrolę i stabilność nawet w trudnych warunkach drogowych. Układ AWD sprawdza się zarówno na śliskich, zaśnieżonych drogach, jak i podczas jazdy terenowej po bezdrożach.
Jak działa system AWD z przekładnią rozdzielczą?
Sercem układu AWD jest właśnie skrzynia rozdzielcza, zwana też centralnym mechanizmem różnicowym. Składa się ona z kilku elementów:
- Wielopłytkowego sprzęgła, które przenosi moment obrotowy z silnika na wały napędowe.
- Mechanizmu różnicowego o zmiennym rozdziale momentu obrotowego, który dzieli moc pomiędzy przednią i tylną oś.
- Półosi napędowych łączących skrzynię rozdzielczą z kołami.
Komputer sterujący analizuje prędkość obrotową poszczególnych kół za pomocą czujników. Gdy wykryje różnicę w prędkości obrotowej między osiami (co oznacza poślizg któregoś z kół), automatycznie zmienia rozdział momentu obrotowego, przekazując więcej mocy na oś z lepszą przyczepnością.
Dzięki temu układ AWD reaguje w czasie rzeczywistym na zmieniające się warunki i zapewnia optymalną trakcję. Kierowca nie musi martwić się o manualne przełączanie napędu 4x4.
Czytaj więcej: Naprawa układu turbodoładowania - turbo i kompresor
Kiedy lepiej wybrać AWD zamiast 4x4?
Napęd 4x4 z przekładnią rozdzielczą AWD ma szereg zalet w porównaniu do klasycznego napędu 4x4:
- Lepsza trakcja i stabilność samochodu dzięki automatycznemu, płynnemu działaniu.
- Brak konieczności ręcznego przełączania trybów jazdy 4x4.
- Niższe zużycie paliwa w normalnych warunkach drogowych.
- Większy komfort jazdy bez szarpania i hałasu w układzie napędowym.
Dlatego dla większości kierowców, którzy nie planują regularnej jazdy ekstremalną w trudnym terenie, lepszym rozwiązaniem będzie wybór auta z AWD.
Klasyczny mechaniczny napęd 4x4 ma natomiast przewagę w bardzo trudnych warunkach terenowych, gdzie wymagana jest maksymalna trakcja. Stosowany jest więc głównie w samochodach terenowych i rajdowych.
Na czym polega różnica między 4x4 a AWD?
Główne różnice pomiędzy klasycznym napędem 4x4 a systemem AWD z przekładnią rozdzielczą to:
- 4x4 - mechaniczny napęd załączany ręcznie przez kierowcę, stały podział 50:50 mocy między osiami.
- AWD - automatyczny, sterowany elektronicznie napęd o zmiennym rozdziale mocy między osiami w zależności od warunków.
Ponadto AWD cechuje się większą płynnością działania, lepszym przyspieszeniem i mniejszym zużyciem paliwa od porównywalnego napędu 4x4. System 4x4 lepiej sprawdza się natomiast w ekstremalnych warunkach terenowych.
Jakie są zalety i wady napędu AWD?
Główne zalety napędu AWD:
- Lepsza trakcja i stabilność auta na mokrych, śliskich nawierzchniach.
- Dobra przyczepność podczas jazdy w trudnym terenie (błoto, śnieg).
- Płynna, bezstopniowa regulacja rozdziału mocy między osiami.
- Szybsze przyspieszenie dzięki lepszemu wykorzystaniu mocy silnika.
- Brak konieczności ręcznego przełączania trybów jazdy.
Główne wady AWD:
- Wyższa cena zakupu i koszty eksploatacji niż w przypadku klasycznego napędu.
- Większe zużycie paliwa przy stałym załączeniu napędu AWD.
- Konieczność okresowej wymiany oleju w przekładni rozdzielczej.
- Skomplikowana budowa układu AWD - awarie mogą być kosztowne w naprawie.
Które samochody mają napęd 4x4 z przekładnią rozdzielczą?
Napęd AWD stosowany jest obecnie w wielu modelach samochodów osobowych i SUV, między innymi:
- Audi Quattro
- BMW xDrive
- Mazda AWD
- Mitsubishi S-AWC
- Nissan All Mode 4x4-i
- Subaru Symmetrical AWD
- Toyota Dynamic Torque Control AWD
- Volkswagen 4Motion
Warto sprawdzić dostępne konfiguracje napędu AWD w danym modelu, gdyż producenci stosują różne warianty tej technologii.
Jak dbać o układ AWD w samochodzie?
Aby zapewnić bezawaryjną pracę oraz pełną funkcjonalność napędu AWD, należy pamiętać o kilku zasadach:
- Regularnie kontrolować i wymieniać olej w przekładni rozdzielczej zgodnie z zaleceniami producenta.
- Używać wyłącznie identycznych opon o tej samej bieżnikowaniu na wszystkich kołach.
- Nie holować samochodu z uniesionymi kołami, aby nie uszkodzić mechanizmu AWD.
- Reagować od razu na niepokojące odgłosy z układu przeniesienia napędu.
- Regularnie diagnozować układ AWD w autoryzowanym serwisie.
Przestrzeganie tych zasad pozwoli cieszyć się bezawaryjną eksploatacją napędu AWD przez długie lata.
Czy warto dopłacić za AWD w aucie?
Wybór pomiędzy samochodem z AWD i klasycznym napędem na jedną oś zależy od preferencji i potrzeb kierowcy. Napęd AWD z pewnością zapewnia lepszą trakcję i bezpieczeństwo jazdy w trudnych warunkach drogowych. Dla wielu osób jest to kluczowe kryterium przy wyborze nowego auta.
Z drugiej strony, AWD zwiększa koszty zakupu i eksploatacji samochodu. Dla kierowców poruszających się głównie w mieście lub łagodnych warunkach klimatycznych, dopłata do napędu AWD może być niepotrzebna.
Ostateczna decyzja zależy więc od indywidualnych potrzeb. Jeśli zależy nam na maksymalnej stabilności i trakcji w trudnych warunkach, warto rozważyć dopłatę do sprawdzonego napędu AWD. W pozostałych przypadkach napęd na jedną oś może być wystarczający.
Podsumowanie
Napęd 4x4 z przekładnią rozdzielczą AWD łączy zalety automatycznej pracy i płynnego rozdziału mocy z doskonałą trakcją na wszystkich kołach. Dla większości kierowców to optymalne rozwiązanie, zapewniające bezpieczeństwo jazdy w trudnych warunkach drogowych. Mimo wyższych kosztów eksploatacji, napęd AWD może być dobrą inwestycją dla osób ceniących stabilność i przyczepność auta.