Właściwy dobór oleju silnikowego jest kluczowy dla bezawaryjnej eksploatacji i wydłużenia żywotności silnika. Odpowiedni olej zapewnia prawidłowe smarowanie jego elementów ruchomych, chroni przed korozją, utlenianiem i osadami. Jak wybrać najlepszy olej dla konkretnego silnika? Jakie parametry oleju są istotne? Kiedy wymienić olej na nowy? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym poradniku.
Rodzaje olejów silnikowych
Oleje mineralne
Oleje mineralne produkowane są na bazie ropy naftowej. Są najtańsze i najczęściej stosowane w starszych silnikach. Ich wadą jest gorsza odporność na wysokie temperatury, co przyśpiesza proces utleniania i starzenia oleju. Oleje mineralne występują w klasach lepkości ow-20 do ow-60.
Oleje syntetyczne
Oleje syntetyczne powstają w procesach chemicznych związków organicznych. Charakteryzują się bardzo wysoką stabilnością termiczną i utleniania. Zapewniają doskonałe smarowanie w skrajnych temperaturach. Są droższe od mineralnych. Dostępne w klasach od ow-0 do ow-40.
Oleje półsyntetyczne
Oleje półsyntetyczne to mieszanka olejów mineralnych i syntetycznych. Łączą zalety obu tych rodzajów przy umiarkowanej cenie. Stosuje się je najczęściej w nowoczesnych silnikach benzynowych i diesla. Występują w klasach 5w-30 do 15w-40.
Parametry oleju silnikowego
Lepkość oleju
Lepkość oleju określa jego gęstość i stopień płynięcia w danej temperaturze. Im wyższa lepkość, tym olej gęstszy i wolniej płynący. Właściwa lepkość zapewnia tworzenie olejowej warstwy smarnej.
Liczba lepkości
Liczba lepkości, np. 5w-40 informuje o lepkości oleju w niskiej i wysokiej temperaturze. Pierwsza liczba dotyczy lepkości w niskiej temp. (zimą), druga w wysokiej (latem).
Wskaźnik lepkości
Wskaźnik lepkości określa zmiany gęstości oleju w funkcji temperatury. Im wyższy wskaźnik, tym mniejsze zmiany lepkości po nagrzaniu oleju.
Dobór oleju do silnika
Wiek i przebieg silnika
W starszych, zużytych silnikach zaleca się oleje o wyższej lepkości, np. 15w-40, które lepiej wypełniają powiększone luzu. W nowych silnikach stosuje się oleje o niższej lepkości 5w-30 lub 0w-40.
Moc i obciążenie silnika
W silnikach o dużej mocy i obciążeniu potrzebne są oleje o wyższej lepkości i stabilności termicznej, które zapewnią smarowanie w wysokiej temperaturze.
Warunki eksploatacji pojazdu
Przy dużym zapotrzebowaniu na moc (holowanie, górskie trasy) dobierz olej o wyższej lepkości. Do jazdy miejskiej lepsze są oleje niskolepkościowe.
Oleje zimowe i letnie
Różnice w lepkości
Oleje zimowe charakteryzują się niższą lepkością w niskich temperaturach, co ułatwia uruchomienie silnika. Letnie mają wyższą lepkość w wysokich temperaturach.
Temperatura krzepnięcia
Oleje zimowe mają niższą temperaturę krzepnięcia, nawet do -45°C. Oleje letnie krzepną w temperaturze około -25°C.
Niskotemperaturowe dodatki
Oleje zimowe zawierają dodatkowe związki poprawiające płynność w niskich temperaturach. Ułatwia to rozruch silnika zimą.
Wymiana oleju silnikowego
Okresy wymiany oleju
Olej wymienia się zgodnie z zaleceniami producenta - zwykle co 15-30 tys. km w silnikach benzynowych i 30-50 tys. km w silnikach diesla.
Samodzielna wymiana oleju
Wymianę oleju można wykonać samodzielnie. Należy pobrać olej przez wlew, wymienić filtr i uzupełnić nowy olej.
Korzyści z regularnej wymiany
Regularna wymiana oleju zapobiega jego degradacji, wzrostowi lepkości, osadom i korozji silnika. Wydłuża żywotność jednostki napędowej.
Znaki jakości olejów
Klasy lepkości API
Amerykański Instytut Naftowy klasyfikuje oleje silnikowe wg lepkości, np. SN, SL, SJ, SL/CF. Wyższa klasa oznacza lepszą jakość oleju.
Normy jakościowe ACEA
Europejskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów wprowadziło normy jakości olejów ACEA A1/B1, A5/B5 itd. Wyższa norma oznacza lepszą jakość.
Homologacje producentów
Spełnienie wymagań jakościowych danego producenta, np. MB 229.5, VW 504 00, BMW LL-01 świadczy o wysokiej jakości oleju.
Podsumowanie
Właściwy dobór oleju silnikowego ma kluczowe znaczenie dla trwałości i niezawodnej pracy silnika. Rodzaj oleju powinien być dopasowany do parametrów technicznych jednostki napędowej, jej wieku, mocy i warunków eksploatacji. Istotne są również regularne wymiany oleju zgodnie z zaleceniami producenta. Stosowanie wysokiej jakości olejów, spełniających aktualne normy i aprobaty, pozwala uniknąć kosztownych awarii i wydłużyć żywotność silnika. Poradnik ten z pewnością pomoże w doborze optymalnego oleju dla Twojego samochodu.