Badanie lekarskie pełni niezwykle istotną rolę w profilaktyce zdrowotnej. Pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu na wczesnym etapie i podjąć odpowiednie leczenie lub zapobieganie chorobom. Każdy odpowiedzialny za swoje zdrowie powinien regularnie poddawać się przeglądom lekarskim. Jednak czego można się spodziewać podczas takiej wizyty? Oto szczegółowy przewodnik po badaniach diagnostycznych wykonywanych podczas przeglądu lekarskiego.
Badanie ogólnego stanu zdrowia pacjenta
Wywiad z pacjentem
Rozpoczynając badanie, lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny. Pyta o samopoczucie, ewentualne dolegliwości, przebyte choroby, operacje, zażywane leki. Interesuje go tryb życia pacjenta, nawyki żywieniowe, aktywność fizyczna, nałogi. Te informacje pozwalają zorientować się w ogólnym stanie zdrowia i wytypować obszary wymagające dodatkowej diagnostyki.
Pomiar ciśnienia i tętna
Rutynowo mierzone są podstawowe parametry życiowe - ciśnienie krwi i tętno. Odpowiednio wysokie lub niskie wartości mogą wskazywać na zaburzenia krążenia lub inne nieprawidłowości.
Badanie fizykalne
Kolejny etap to dokładne badanie fizykalne z wykorzystaniem stetoskopu i młoteczka neurologicznego. Lekarz osłuchuje serce, płuca, oznacza wątrobę i śledzionę. Sprawdza odruchy, zmysły, motorykę. To pozwala wychwycić ewentualne odchylenia w pracy poszczególnych narządów i układów.
Badania układu krążenia
EKG
Podstawowym badaniem oceniającym pracę serca jest elektrokardiogram. Rejestruje on zapis czynności elektrycznej mięśnia sercowego, dzięki czemu można zobaczyć zaburzenia rytmu, przerosty, niedokrwienie. Wykonuje się go niezależnie od wieku i stanu zdrowia.
USG serca
Ultrasonografia pozwala dokładnie zobaczyć budowę i pracę serca. Ocenia wielkość jam serca, grubość mięśnia sercowego, funkcję zastawek. Pomoże wykryć wady wrodzone lub nabyte schorzenia.
Badanie lipidogramu
Oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego i jego frakcji, a także trójglicerydów, pozwala ocenić ryzyko miażdżycy i chorób układu krążenia. Lipidogram wykonuje się u osób z nadwagą, cukrzycą, nadciśnieniem.
Badania układu oddechowego
Spirometria
To podstawowe badanie czynnościowe układu oddechowego. Mierzy objętości i natężenie przepływu powietrza podczas oddychania. Pozwala zdiagnozować astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i inne schorzenia płuc.
RTG klatki piersiowej
Proste zdjęcie rentgenowskie pozwala zobaczyć sylwetkę i strukturę płuc, ich ukrwienie, ewentualne zmiany chorobowe czy urazy. Należy do standardowych badań profilaktycznych.
Badanie krwi
Morfologia krwi z rozmazem pozwala wykluczyć stany zapalne i zakażenia układu oddechowego. Oznaczenie CRP w surowicy krwi potwierdza lub wyklucza procesy infekcyjne w organizmie.
Badania układu pokarmowego
USG jamy brzusznej
To nieinwazyjna, bezbolesna metoda obrazowania narządów jamy brzusznej. Pozwala zobaczyć ich wielkość, strukturę, położenie, wykryć ewentualne zmiany patologiczne.
Badanie kału
Posiew kału i badanie w kierunku obecności pasożytów pozwala wykryć zakażenia jelitowe i pasożytnicze. U osób po 50. roku życia wykonuje się test na krew utajoną w kale w celu wykrycia raka jelita grubego.
Gastroskopia
Badanie endoskopowe przewodu pokarmowego daje możliwość dokładnej oceny błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy. Pozwala pobrać wycinki do badań histopatologicznych i wykryć stany zapalne czy nowotwory.
Badania układu moczowego
Badanie moczu
Rutynowo wykonuje się badanie ogólne moczu z oceną parametrów fizyko-chemicznych i obecności komórek czy bakterii. Pozwala to wykryć zakażenia dróg moczowych, cukrzycę, choroby nerek.
USG nerek i pęcherza
Ultrasonografia układu moczowego ocenia wielkość, kształt i położenie nerek, strukturę ich wnętrza. Bada także stan pęcherza moczowego i prostaty u mężczyzn.
Cystoskopia
Wziernikowanie pęcherza moczowego daje obraz jego wnętrza. Pozwala pobrać wycinki do badań i ocenić błonę śluzową pod kątem zmian nowotworowych.
Badania układu nerwowego
Badanie odruchów
Lekarz ocenia odruchy ścięgniste, rogówkowy i inne, by sprawdzić prawidłowość działania układu nerwowego. Ich osłabienie lub brak może wskazywać na uszkodzenie nerwów.
EEG
Elektroencefalografia rejestruje czynność bioelektryczną mózgu. Jest pomocna w diagnozowaniu padaczki, stanów zapalnych mózgu, guzów i urazów.
Rezonans magnetyczny
MRI pozwala dokładnie zobrazować strukturę mózgowia i rdzenia kręgowego, a także tkanki nerwowej. Umożliwia wykrycie zmian patologicznych, guzów, udarów, stwardnienia rozsianego.
Podsumowując, podczas przeglądu lekarskiego diagnosta wykonuje szereg badań i testów, by ocenić funkcjonowanie poszczególnych narządów i układów. Pozwala to wykryć nieprawidłowości w początkowej fazie i wdrożyć odpowiednie postępowanie, zanim rozwinie się pełnoobjawowa choroba. Dlatego regularne poddawanie się kontrolnym badaniom jest tak istotnym elementem dbania o zdrowie.
Podsumowanie
Regularne poddawanie się okresowym badaniom profilaktycznym jest kluczowe dla utrzymania dobrego zdrowia i dobrego samopoczucia. Pozwalają one wykryć ewentualne nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu na wczesnym etapie, zanim rozwinie się pełnoobjawowa choroba. Dzięki temu można szybko rozpocząć odpowiednie leczenie lub działania prewencyjne, co znacząco zwiększa szansę na powrót do zdrowia bez powikłań.
Warto pamiętać, że zakres badań diagnostycznych należy dostosować do wieku, płci i stanu zdrowia. Im jesteśmy starsi, tym więcej uwagi diagnostów wymagają choroby cywilizacyjne – nadciśnienie, miażdżyca, cukrzyca, nowotwory. Regularne wizyty kontrolne i wykonywanie zaleconych badań to najlepsza inwestycja w swoje zdrowie.