Głośna praca alternatora to problem, z którym z pewnością spotkało się wielu kierowców. Jakakolwiek zmiana w normalnych dźwiękach pracy alternatora powinna wzbudzić naszą czujność i skłonić do szybkiej diagnozy. Warto poznać najczęstsze przyczyny głośnej pracy tego ważnego podzespołu w samochodzie.
Uszkodzone łożyska alternatora
Zużycie mechaniczne łożysk
Łożyska są kluczowym elementem odpowiedzialnym za płynny ruch wirnika alternatora. Z czasem dochodzi do zużycia powierzchni toczenia łożysk, co objawia się charakterystycznymi odgłosami trzasków, pisków lub szumów. Szczególnie głośna praca pojawia się podczas rozruchu silnika lub przy wyższych obrotach. W skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego zablokowania wirnika.
Zanieczyszczenie smarem łożysk
Nieszczelność uszczelnień alternatora może prowadzić do przedostania się smaru z wnętrza na powierzchnie toczne łożysk. Smar zmniejsza tarcie, ale jednocześnie powoduje nieprawidłową pracę łożysk. Objawia się to charakterystycznymi dźwiękami świstów i pisków, szczególnie podczas rozruchu silnika.
Korozja łożysk przez wilgoć
Wilgoć, która przedostanie się do wnętrza alternatora, może doprowadzić do korozji powierzchni łożysk. Powoduje to zwiększenie tarcia i nieprawidłową pracę łożysk. W efekcie słyszalne są charakterystyczne odgłosy skrzypienia podczas pracy alternatora.
Poluzowany pasek klinowy
Za słabe napięcie paska
Prawidłowe napięcie paska klinowego ma kluczowe znaczenie dla przenoszenia napędu z wału korbowego na wał alternatora. Zbyt słabe napięcie, wynikające ze zużycia lub rozciągnięcia paska, powoduje jego poślizg, co objawia się charakterystycznym piskiem, zwłaszcza przy wyższych obrotach silnika.
Pęknięcia i zużycie paska
Uszkodzenia paska klinowego w postaci pęknięć czy zużycia bocznych ścianek również mogą być źródłem niepokojących dźwięków. Pojawia się wówczas odgłos przypominający pisk opon na mokrej nawierzchni, nasilający się wraz ze wzrostem obrotów wału korbowego.
Ślizganie się paska po kołach pasowych
Obecność oleju czy smaru na powierzchni kół pasowych powoduje poślizg paska i nieprawidłowy przebieg napędu. Generuje to nieprzyjemny pisk, zmieniający ton w zależności od obrotów silnika. Problem nasila się zwłaszcza podczas mocniejszego obciążenia alternatora.
Uszkodzone szczotki węglowe
Zużycie grafitu szczotek
Szczotki węglowe podlegają zużyciu mechanicznemu w trakcie pracy alternatora. Zbyt mocne zużycie grafitu zaburza współpracę szczotek z kolektorem i powoduje powstawanie drgań oraz charakterystycznego pisku.
Zanieczyszczenie rowków szczotek
Zanieczyszczenia oraz nagar osadzający się w rowkach szczotek zaburzają prawidłowy kontakt z kolektorem. Skutkuje to powstawaniem wibracji i pisków, nasilających się wraz ze wzrostem prądu wyjściowego alternatora.
Zatarcie szczotek w uchwycie
Unieruchomienie szczotek w uchwycie z powodu zanieczyszczeń lub wadliwej konstrukcji prowadzi do niestabilnego kontaktu ze ślizgaczami. Efektem są niepokojące dźwięki pikań podczas pracy alternatora, związane z przerywanym przepływem prądu.
Uszkodzenia uzwojeń stojana
Przerwanie drutów uzwojeń
W wyniku naprężeń mechanicznych i cieplnych może dojść do przerwania pojedynczych drutów w uzwojeniach stojana. Objawia się to charakterystycznym piskiem podczas pracy alternatora, spowodowanym zaburzeniami pola magnetycznego.
Zwarcia międzyzwojowe uzwojeń
Uszkodzenie izolacji drutów w sąsiednich zwojach cewek może doprowadzić do zwarcia międzyzwojowego. Skutkuje to powstawaniem wibracji oraz pisku o zmiennym tonie w zależności od prędkości obrotowej.
Rozmagnesowanie magnesów stojana
Osłabienie namagnesowania magnesów trwałych w stojanie zaburza pole magnetyczne alternatora. Przejawia się to niepokojącym piskiem, którego ton zmienia się w zależności od aktualnego obciążenia prądowego.
Uszkodzenie prostownika
Przegrzanie i uszkodzenie diod
Wadliwie pracujące diody prostownika mogą ulegać przegrzaniu i finalnie uszkodzeniu. W rezultacie dochodzi do zaburzeń w procesie prostowniczym, co objawia się charakterystycznym piskiem podczas pracy alternatora.
Zwarcie w obwodach drukowanych
Uszkodzenie ścieżek obwodów drukowanych może doprowadzić do zwarcia w układach prostownika. Powoduje to zakłócenia przepływu prądu i w efekcie słyszalne są niepokojące odgłosy pisków podczas pracy.
Korozja połączeń lutowanych
Wilgoć i zanieczyszczenia mogą inicjować korozję połączeń lutowanych w obwodach prostownika. Pogarsza to jakość połączeń elektrycznych, a w konsekwencji generuje charakterystyczny pisk podczas pracy alternatora.
Zanieczyszczenie wnętrza alternatora
Zapylenie szczotek i kolektora
Nagromadzenie się kurzu i zanieczyszczeń na powierzchni szczotek i kolektora zakłóca przepływ prądu. Skutkiem jest powstawanie drgań i nieprzyjemnego pisku podczas obrotu wirnika.
Odkładanie się nagaru
Produkty zużycia szczotek osadzają się na kolektorze w postaci ciemnego nalotu. Zaburza to kontakt elektryczny i wywołuje charakterystyczny pisk zmieniający wysokość w zależności od obciążenia.
Dostawanie się wilgoci do wnętrza
Wilgoć, która przedostanie się do alternatora, może powodować korozję elementów kolektora i szczotek. Pogarsza to jakość styku elektrycznego i objawia się niepokojącym dźwiękiem pracy alternatora.
Podsumowanie
Głośna praca alternatora to sygnał, że w tym ważnym podzespole samochodowym dzieje się coś niepokojącego. Należy jak najszybciej zdiagnozować źródło hałasu, aby uniknąć poważniejszych i kosztownych uszkodzeń. Do najczęstszych przyczyn należą problemy z łożyskami, paskiem klinowym, szczotkami węglowymi, uzwojeniami, prostownikiem oraz zanieczyszczeniami. Warto zwrócić uwagę na charakter dźwięku i warunki jego występowania, co ułatwi trafne zlokalizowanie usterki. Regularne przeglądy i wymiany eksploatacyjne mogą ograniczyć ryzyko awarii alternatora.